11 Δεκεμβρίου 2023
Γιατί τα παιδιά μας συχνά δείχνουν εμμονή σε λεπτομέρειες
Ανάγνωση σε 2,5′
Αν υπάρχει κάτι που μπορεί κάθε γονιός να αναφέρει για το παιδί του, είναι ότι αυτό επιμένει με πάθος σε κάποιες ασήμαντες λεπτομέρειες, και προσπαθεί – όπως συνήθως – να περάσει το δικό του
Ίσως η φέτα του ψωμιού να μην έχει κοπεί όσο λεπτή την ήθελε, ή η ντομάτα να έχει σποράκια (ενώ δε θα έπρεπε), ή το μπισκότο να κόπηκε και να θέλει άλλο μπισκότο, ολόκληρο.
Τέτοιες εκδηλώσεις των μικρών παιδιών είναι απόλυτα φυσιολογικές, πρώτον γιατί τα παιδιά δεν έχουν αποκτήσει τις απαραίτητες γνώσεις σε κάποια ζητήματα, αλλά κυρίως, επειδή δοκιμάζουν τα όριά μας, μέχρι πού δηλαδή είμαστε ικανοί να φτάσουμε για να ικανοποιήσουμε τα αιτήματά τους.
Τα παιδιά μας, μάς βάζουν συχνά σε αυτή τη δοκιμασία. Εκτός από το να δοκιμάζουν τα όριά μας, ο τρόπος αυτός τα βοηθά να ελέγχουν πόση δύναμη έχουν τα ίδια τα παιδιά επάνω μας, πόσο δηλαδή αυτό που θα μας πουν θα το τηρήσουμε ευλαβικά για να ικανοποιήσουμε τα καπρίτσια τους. Το να μπορούν να κάνουν έναν μεγάλο και ικανό για όλα ενήλικο να κάνει ό,τι θέλουν αυτά, είναι ένδειξη δύναμης για τα παιδιά και εφόσον έχουν καταλάβει ότι η δύναμη συνεπάγεται ελευθερία, επιδιώκουν επανειλημμένως να δοκιμάζουν τη δύναμή τους.
Εδώ, είναι σημαντικό να μην πέφτουμε στην παγίδα τους.
Ο ρόλος μας ως γονείς είναι να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας κατάλληλα για μία ομαλή μετάβαση στην πραγματικότητα της ενήλικης ζωής. Και φυσικά, τέτοιες εξωφρενικές απαιτήσεις δεν βρίσκουν ανταπόκριση στην πραγματική ζωή. Για παράδειγμα, ένας ενήλικος δεν θα επέστρεφε ένα κυπελάκι παγωτό στον υπάλληλο που το σέρβιρε επειδή δεν του σέρβιρε ακριβώς την ίδια ποσότητα που σέρβιρε σε κάποιον άλλο. Ένα παιδί όμως μπορεί να το κάνει, και στην περίπτωση αυτή, είναι κρίσιμο να διδάξουμε στο παιδί τι είναι σωστό και αποδεκτό στην κοινωνία των ‘μεγάλων.’
Πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό;
Πρώτα από όλα, θα πρέπει πολύ απλά να μην ενδώσουμε σε υπερβολικές απαιτήσεις, απαιτήσεις χωρίς αιτιολόγηση. Άρα, όταν το παιδί απορρίψει ένα μπισκότο επειδή κόπηκε λίγο η άκρη του, δεν του δίνουμε το επόμενο. Απλώς του εξηγούμε ότι δεν έχει καμία διαφορά σε γεύση από το επόμενο μπισκότο του πακέτου. Και ότι δε θα το πετάξουμε επειδή κόπηκε λίγο στην άκρη π χ.
Αν βάλει τα κλάματα ή παραπονεθεί, θα πρέπει να μείνουμε σταθεροί στη στάση μας και να περιμένουμε να περάσει η μπόρα (χωρίς φωνές και περαιτέρω εξηγήσεις – είναι περιττές). Το παιδί σύντομα θα καταλάβει ότι δεν θα πετύχει κάτι με τα κλάματα και είτε θα πάρει το μπισκότο που του προσφέρουμε ή δεν θα πάρει κανένα από πείσμα.
Αν πάρει το σπασμένο μπισκότο μπορούμε να το επιβραβεύσουμε δίνοντάς του άλλο ένα (αν το επιτρέπει το ημερήσιο όριο πρόσληψης σνακ!). Αυτού του είδους η επιβράβευση είναι μέρος της εκπαίδευσης, και μάλιστα, την ενισχύει πολλαπλά.
Προς αποφυγή οποιασδήποτε παρεξήγησης, το παραπάνω παράδειγμα μπορεί να ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι τόσο ασήμαντο όσο η τύχη ενός σπασμένου μπισκότου. Είναι κάτι τόσο σημαντικό όσο η εκπαίδευση των παιδιών μας ώστε να καταλάβουν τι είναι αποδεκτό στη σχέση τους με τους άλλους ανθρώπους, και τι δεν είναι. Το παραπάνω παράδειγμα είναι ένα, όμως παρόμοια παραδείγματα μπορεί να βιώνουν γονείς πολλαπλές φορές μέσα στην ημέρα, την εβδομάδα, τον μήνα, το χρόνο. Αν δεν εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας κατάλληλα, θα συνεχίσουν να το κάνουν.
Η συχνή ικανοποίηση υπερβολικών και παράλογων αιτημάτων των παιδιών είναι μία μορφή κανακέματος – παραχαϊδέματος, κάτι που θέλουμε να αποφύγουμε στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών μας, ακριβώς επειδή δεν τα προετοιμάζει κατάλληλα για την ενήλικη ζωή.