7 Σεπτεμβρίου 2024
Γιατί δε με ακούει;
Ανάγνωση σε 3′
Οι περισσότεροι γονείς, όταν λένε ότι το παιδί τους δεν ακούει, εννοούν ότι δεν κάνει αυτό που του λένε να κάνει. Φανταστείτε πόσο εύκολα θα ήταν τα πράγματα αν ό,τι λέγαμε στα παιδιά μας να κάνουν, το έκαναν χωρίς παράπονο! Ένα σενάριο βγαλμένο από τα παραμύθια, σωστά; Κι όμως, υπάρχει τρόπος τα παιδιά μας να μάς ακούνε, αν όχι όλες, τις περισσότερες φορές. Ας δούμε ποιός είναι αυτός.
Δεν ακούει, γιατί είναι παιδί
Ας ξεκινήσουμε όμως με μία αναπόφευκτη αλήθεια. Τα παιδιά δεν ακούνε, γιατί δε θέλουν να ακούσουν. Θέλουν να παίξουν, να χαρούν, να ανακαλύψουν τον κόσμο. Και εμείς τους λέμε ότι πρέπει να φύγουμε από την παιδική χαρά πχ, πρέπει να πάνε για ύπνο, πρέπει να προσέχουν, πρέπει αυτό, πρέπει εκείνο, πρέπει το άλλο. Εδώ οι επιθυμίες παιδιών και γονιών συγκρούονται. Ποιο είναι λοιπόν το μυστικό για να μάς ακούσουν όταν δεν θέλουν να το κάνουν;
Αυτό που βοηθάει τα παιδιά να μάς ακούνε, είναι το να αναγνωρίσουμε τη δυσκολία τους, κάθε φορά. Να καταλάβουμε και να αναγνωρίσουμε τη θυσία που πρέπει να κάνουν για να κάνουν αυτό που τους λέμε. Να τα «καταλάβουμε» με άλλα λόγια.
Γι’αυτό και η αποτελεσματική οριοθέτηση, ξεκινάει με την ενσυναίσθηση.
Αγάπη μου, το καταλαβαίνω ότι δε θες να φύγουμε από την παιδική χαρά, το βλέπω… Δε το βλέπω νομίζεις το πόσο καλά περνάς; Είναι διασκεδαστική η παιδική χαρά.. το ξέρω…
Αγάπη μου, το ξέρω ότι θες να φας το γλυκό εδώ και τώρα (!), όμως, ακόμα δεν έχουμε φάει το φαγητό μας. Έχεις πιο πολύ όρεξη για γλυκό παρά για φαγητό ε; Είναι ωραία τα γλυκά.. έχεις δίκιο.. κι εμένα μου αρέσουν..
Τα λόγια αυτά και άλλα πολλά παρόμοια ανάλογα την περίσταση, βοηθούν τα παιδιά να επεξεργαστούν μέσα τους την απογοήτευσή τους. Με το να τα καταλάβουμε, τους δίνουμε και την ευκαιρία να την εκφράσουν. Όταν την εκφράζουν, καταφέρνουν και να την ξεπεράσουν.
Το επόμενο βήμα είναι να θέσουμε ξεκάθαρα το όριο.
‘Και τώρα πρέπει να φύγουμε από την παιδική χαρά.’
‘Και τώρα, είναι η ώρα του φαγητού.’
Εδώ έχουμε αποφύγει επίτηδες το ‘αλλά,’ γιατί το ‘και’ ακούγεται καλύτερα στα αυτάκια του παιδιού, δεν έχει αρνητική χροιά. Το “αλλα”είναι σαν να αναιρεί τα προηγούμενα που έχουμε πει, σαν να είναι ψέματα.
Όποτε μπορούμε λοιπόν, να αντικαταστήσουμε το ‘αλλά’ με ένα απλό ‘και.’
Όταν βάλουμε το όριο, ναι, μπορεί το παιδί να κλάψει, να θυμώσει, να αντιδράσει έντονα και να ξεσπάσει. Αντί να φοβόμαστε την αντίδρασή του, μπορούμε κάθε φορά να μένουμε κοντά του, και με ηρεμία και κατανόηση, να το βοηθάμε να ηρεμήσει και αυτό.
Τέλος, λέμε στο παιδί τί μπορεί να κάνει, αν αυτό έχει εφαρμογή.
‘Μπορούμε αν θες να έρθουμε πάλι αύριο.’
‘Μετά το φαγητό, μπορείς να φας το γλυκό σου.’
Αν και πάλι δεν ακούσει
Αν ακούγοντάς το και μιλώντας με ενσυναίσθηση, το παιδί έχει νιώσει ότι το καταλαβαίνουμε, και παρόλα αυτά δεν κάνει αυτό που του λέμε, μπορούμε να προχωρήσουμε σε πράξεις. Αν δεν έρχεται μαζί μας για να φύγουμε από την παιδική χαρά, το παίρνουμε αγκαλίτσα και φεύγουμε μαζί. Αν πάει να φάει το γλυκό του παρόλο που δεν είναι η ώρα να το φάει, απλώς το παίρνουμε από τα χεράκια του.
Πάντα με ψυχραιμία, χωρίς απότομες κινήσεις, χωρίς να φωνάζουμε, χωρίς να το προσβάλλουμε κτλ. Η διατήρηση της ψυχραιμίας μας, βοηθά και το παιδί να ηρεμήσει.
Με αυτό τον τρόπο, μαθαίνουμε στο παιδί ότι αυτό που λέμε, το εννοούμε. Είμαστε σταθεροί. Και συνήθως, το μήνυμα περνάει αμέσως, τέτοιες πράξεις δεν χρειάζεται να επαναλαμβάνονται συχνά.
Τις περισσότερες φορές όμως, δε θα χρειαστεί καν να προχωρήσουμε σε πράξεις. Και αυτό γιατί:
Όταν η σχέση μας είναι καλή, το παιδί θέλει να συμπεριφέρεται σωστά για να μάς ευχαριστήσει
Όταν φερόμαστε στο παιδί με σεβασμό, μάς σέβεται και εκείνο. Όταν υπολογίζουμε τις ανάγκες του και τις επιθυμίες του, υπολογίζει και αυτό τις δικές μας. Πώς μπορούμε λοιπόν να εξασφαλίσουμε μία καλή σχέση με το παιδί μας;
Όταν σε κάθε συναναστροφή μαζί του,
- Δε του φωνάζουμε
- Δε βάζουμε ταμπέλες (είσαι τεμπέλης/α, είσαι απρόσεκτος/η, κτλ)
- Δε το προσβάλλουμε
- Δε το διατάζουμε
- Δε το απειλούμε ότι αν δε κάνει αυτό που του λέμε, θα έχει κυρώσεις
- Δεν το τιμωρούμε
- Δε κάνουμε κήρυγμα, δεν προσφέρουμε ατελείωτες λογικές εξηγήσεις
- Δεν το δωροδοκούμε
Με λίγα λόγια, όταν δεν κάνουμε όλα αυτά που μπορεί να κάνουμε προκειμένου το παιδί να μάς ακούσει!
Μία σχέση αμοιβαίου σεβασμού είναι η βάση πάνω στην οποία το παιδί θα μάθει ποια είναι η σωστή συμπεριφορά σε κάθε περίσταση, θα μπορέσει να εξερευνήσει τον κόσμο με ασφάλεια και θα μπορέσει να αξιοποιήσει τις αμέτρητες δυνατότητές του.
Με τον καιρό, το παιδί δε θα κάνει το σωστό επειδή του το είπαμε εμείς, αλλά επειδή θέλει να κάνει το σωστό.